Technisch vertalen saai? Integendeel!

Wat is er mis met de vertaling ‘wipe clean with a damn sponge or rag’? Of de vertaling van deze Engelse zin in het Duits: ‘Ionicity: Nonionic; may undergo a weakly cationic reaction in some circumstances. Duits: Ionogenität: Nichtionisch; kann unter bestimmten Umständen wöchentlich kationisch reagieren.’?

Vertaalfouten en taalparels
In mijn ruim 15-jarig bestaan als technisch vertaler heb ik veel vertaalfouten in technische teksten gezien waar je om kan lachen of waar je kromme tenen van krijgt. Gelukkig kom ik ook pareltjes tegen. Om een paar voorbeelden uit het Nederlands technisch vakjargon te noemen: de ‘winkelwagenwasstraat’, ‘duizendkorrelgewicht’, de ‘kopschraper’ en de ‘woeler’. Woorden die prachtig zijn door alliteratie, cadans, lengte of die mijn fantasie op hol doen slaan. Ik ben daarom vorig jaar een post begonnen met mooie technische woorden en de vertaling ervan. Je vindt ze op LinkedIn en Twitter onder de noemer ‘Vakjargonvrijdag’.

Taal en techniek: een mooie combinatie
Van oorsprong ben ik vertaler Russisch-Nederlands. Ik houd van puzzelen met taal en van de rechtdoorzee-mentaliteit van de technische sector. Beide zijn verenigd in mijn technisch vertaalbureau, MK Vertalingen. Ik werk samen met technische vertalers uit allerlei landen om aan technische bedrijven goede vertalingen te leveren. Vaak zijn deze bedrijven uitvinders van innovaties in de maakindustrie die de Nederlandse markt zijn ontgroeid en exporteren naar het buitenland. Hun handleidingen, CE-verklaringen, brochures en websites vertalen wij. De uitdaging is om aan te sluiten bij die buitenlandse markt en het juiste jargon en de juiste toonzetting te gebruiken.

Vertalen met kennis van de branche
De technische vertalers met wie ik samenwerk, zijn bekend met de markt waarin de klant zich beweegt en ook met diens producten. Zij laten zich niet verleiden tot letterlijke vertalingen. Een ‘krachtopnemer’ is in het Engels niet een ‘force absorber’ maar een ‘load cell’ (DE: Wägezelle, FR: capteur de force). En een ‘natwasser’ is een ‘scrubber’ in het Engels en een ‘Gaswäscher’ in het Duits. Je kan de plank behoorlijk misslaan als je geen kennis hebt van de branche!

Iedere taal zijn charme
In al die jaren ben ik alle talen gaan waarderen. Het statige Duits waar een ‘schroeftransporteur’ een ‘Schneckenförderer’ is, maar ook het zeer precieze Engels waarin alles benoemd wordt met zijn eigen term. Neem de zin ‘de kabel is geïsoleerd’. Is het in het Engels ‘the cable is insulated’ (de kabel is met isolatiemateriaal omhuld) of ‘the cable is isolated’ (de kabel is verwijderd van andere kabels en ligt ergens apart)? En dan het sierlijke Frans waarin de Engelse ‘gull wing door’ in het Frans een ‘porte papillon’ is (terwijl Nederlanders het gewoon een ‘vleugeldeur’ noemen) en ga zo maar door.

Goed vertalen is goed samenwerken
Kortom: technisch vertalen is zoveel meer dan alleen een tekst vertalen. Het is essentieel dat een technisch vertaler de fabrikant, het product en de werking van de machine door en door kent. Je kan daarom technisch vakjargon alleen echt goed vertalen door samen te werken met de opdrachtgever. En dan steeds door te vragen: naar referentiemateriaal, naar vergelijkbare producten, websites van concurrenten en naar die handelsagent in het buitenland die precies weet hoe je dat onderdeeltje noemt in het Tsjechisch of in het Pools. Een goede technisch vertaler stelt daarom áltijd vragen (en legt onmiddellijk terminologielijsten aan)!