Uitmelken versus opbouwen

Als projectmanager heb ik jaren samengewerkt met vertalers en klanten. Liefde voor taal is waar het begint voor een vertaler en waar ik mezelf graag mee verbind. Een klant houdt vooral van zijn eigen product en ziet vertaling vaak als bijzaak. Begrijp ik ook. Als projectmanager heb ik menigmaal moeten kronkelen tussen deze twee belangen. Het zijn belangen die elkaar idealiter niet in de weg zouden moeten staan. Waarom dan toch die strijd? Want zo heb ik het toch wel ervaren. Een voortdurend streven naar de hoogst mogelijke kwaliteit voor zo weinig mogelijk geld. Met een halve cent prijsverschil jezelf uit de markt prijzen, ik heb het vaak zien gebeuren.

‘Als projectmanager heb ik menigmaal moeten kronkelen tussen deze twee belangen.’

De vertaalwereld is een harde wereld. Dit komt door het grote verschil in omvang tussen een paar joekels van vertaalbureaus op wereldniveau en dan ver daaronder een enorme hoeveelheid aan middelgrote vertaalbureaus. Ver daaronder zitten dan vervolgens nóg meer vertalers die als zelfstandigen werken. De grote joekels bepalen hier de strijd, zoals dat wel vaker gebeurt. Ik vond het treurig en lastig om de kwaliteiten van vertalers (en hun liefde voor hun vak) uit te buiten voor de grote vissen. Als middelgroot vertaalbureau waar ik voor werkte, hielden wij deze dynamiek eveneens in stand. Het is tóch een beetje het principe van bijten of gebeten worden.

In mijn droomwereld zie ik miljoenen kleine visjes die wegzwemmen van left-overs van de grote vissen en blijven zoeken naar hun eigen aas. Dat ze groepen vertalers vormen die sterk staan omdat ze kennis en vaardigheden uitwisselen. Een mooi voorbeeld hiervan zag ik bij een vertaalconferentie in Gent. Vertalers die een community vormen, zowel live als online. Waar beginnende vertalers leren van ervaren vertalers, opdrachten worden gedeeld, tips en tricks worden uitgewisseld. Erg mooi om te zien. Ook zie ik graag voor me dat degenen die vertaling nodig hebben, eerst in hun eigen netwerk zoeken naar goede vertalers. Want ze zijn er in overvloed!

‘In mijn droomwereld zie ik miljoenen kleine visjes die wegzwemmen van left-overs van de grote vissen en blijven zoeken naar hun eigen aas.’

Nu, als trainingscoördinator van KTV-Kennisnet, zit ik aan een hele andere kant van de vertaler. Nu mag ik mij onder andere bezighouden met hoe een tolk of vertaler zich blijvend kan ontwikkelen. Wat heeft meerwaarde voor een tolk of vertaler? Wat helpt hem om zijn werk zo goed mogelijk uit te voeren? Maar dus ook, hoe kan een vertaler zich wapenen in een harde concurrerende vertaalwereld? Het zijn vragen waar ik mij nu mee bezig houd. En waar ik me eerlijk gezegd ook liever mee bezig houd. Want door de jaren als projectmanager bij een vertaalbureau is niet alleen mijn liefde voor taal gegroeid, maar ook mijn respect voor de tolk en de vertaler en zijn vak. 

 

--

Annemarieke Buenk is opleidingscoördinator en -ontwikkelaar bij KTV. Ze volgde de opleiding Taal- & Cultuurstudies aan de Universiteit van Utrecht en heeft daarna bijna tien jaar lang gewerkt als account- en projectmanager bij een middelgroot vertaalbureau in Nederland.