AI en de vertaalpraktijk

Technologie en vertalen gaan al decennia samen. Sinds we van de typemachine zijn overgestapt op de computer met een geheugen maken we gebruik van slimme technieken om sneller, efficiënter en consistenter te vertalen. We bekijken een aantal voorbeelden door de jaren heen (variërend van macro's en autotekst in Word tot rule-based, statistical en neural machine translation in diverse vertaalprogramma's), om uiteindelijk aan te komen in het nu, met generative AI en de large language models.

We gaan kort in op wat een LLM is en hoe zo’n model wordt getraind en output wordt gegenereerd. Daarna kijken we naar voorbeelden uit de praktijk: welke tools zijn er momenteel beschikbaar waar vertalers iets aan hebben en hoe passen die in onze workflow? We kijken naar de toepassing van AI in verschillende stadia van het vertaalproces: bij het extraheren van terminologie vóórdat je begint, aan het begin van het vertaalproces (voor het maken van een ruwe vertaling, vergelijkbaar met MTPE), en juist aan het einde, bij het redigeren en perfectioneren van je tekst, wanneer AI kan helpen om de puntjes op de i te zetten. Hierbij komen ook een aantal risico’s en aandachtspunten bij het maken en/of reviseren van een AI-vertaling voorbij. Op deze manier proberen we voor onszelf een leidraad op te stellen om te kunnen bepalen voor welke soort opdrachten we AI kunnen en/of willen gebruiken en wanneer het creatieve en flexibele brein van een menselijke vertaler beter of noodzakelijk is. 

We kijken naar de gevolgen die de nieuwe EU-wetgeving gaat hebben voor bedrijven die AI-oplossingen aanbieden en hoe wij daar als vertalers rekening mee moeten houden en voorzieningen voor moeten treffen. Ook de ‘zwarte kant’ van AI wordt belicht, zoals het gebruik van energie en schaarse grondstoffen, CO2-uitstoot, uitbuiting in de hele productieketen, veiligheid, en de ethische en juridische bezwaren.

Uiteindelijk proberen we ook nog antwoord te geven op dé vraag van dit moment: gaat AI de vertaler vervangen?

NB: Dit webinar is onderdeel van een tweedelige serie over AI, via deze link vind je de informatie over deze serie. Je bent goedkoper uit als je deze twee webinars als serie boekt.

Leerdoelen

Na afloop van het webinar is de deelnemer in staat de ontwikkeling van AI als tool voor vertalers te beschrijven, voorbeelden van toepassingen te geven, en voor zichzelf de afweging te maken om wel of niet gebruik te maken van AI en onder welke voorwaarden.

Relevantie

AI is een feit en als tolk/vertaler moeten we hier een antwoord op zien te vinden. In hoeverre kunnen en willen we meegaan in de ontwikkeling? En hoe passen we deze technologie op een slimme en ethische manier toe?

Voertaal

Nederlands

Instapniveau

Enige kennis van vertaalprogramma's is gewenst, maar niet vereist. 

Ammerins Moss-de Boer (1974) is tolk/vertaler Engels en Frysk. Ze studeerde Engelse taal- en letterkunde aan de Rijksuniversiteit Groningen, waarbij ze het derde jaar als Harting Scholar in Dublin zat, waar ze aan Trinity College Dublin studeerde en Nederlande les gaf. Na haar afstuderen deed ze nog een Master Ierse literatuuur aan Queen's University Belfast. 

Na een paar jaar in de uitgeverij te hebben gewerkt als bureauredacteur, besloot ze in 2000 voor zichzelf te beginnen als vertaler. Ze kwam erachter dat haar hart ligt bij lekker ingewikkelde teksten, dus bijt ze zich graag vast in juridische en medische stukken. De afgelopen jaren is ook de liefde voor het Frysk weer hevig opgelaaid. Zo heeft ze het afgelopen jaar 'Animal Farm' en '1984' vanuit het Engels naar het Frysk vertaald. Ook theater is een grote passie, en ze is druk bezig met het zelf schrijven van een toneelstuk. In het Frysk natuurlijk!

Technologie heeft voor haar ook altijd al een rol gespeeld bij het vertalen. Net als veel vertalers begon ze met het zelf schrijven van macro's in Word, zette al vroeg de eerste stapjes met CAT-tools als Déjà Vu, WordFast en MemoQ, om uiteindelijik vaste gebruiker te worden van Trados. Vanwege de gevoelige aard van de teksten waar ze mee werkt, heeft ze zich de afgelopen tijd verdiept in AI en de mogelijkheden en onmogelijkheden ervan.

Aan deze activiteit zijn de volgende punten en kenmerken toegewezen

 

Accreditatie

 

Competenties

Vertaalcompetentie, Zoekstrategieën en onderzoekscompetentie

Contacturen

2,00

Voorbereiding

 

Totaal

2,00

Meer informatie over bijscholingspunten vind je hier.

Inloggen
Je ontvangt ruim voor de start van het webinar eenmalig een instructiebericht m.b.t. het registreren en inloggen voor het webinar zodat je dit kunt bijwonen. Bewaar dit bericht goed en/of registreer gelijk; je ontvangt dan namelijk 24 uur én 1 uur voor aanvang van het webinar een melding/herinnering vanuit Zoom. 

Opname
Je ontvangt de opname van het webinar uiterlijk 24 uur nadat het livewebinar heeft plaatsgevonden. Je kunt de opname gedurende 7 dagen afspelen via de map 'Opnames' in Mijn KTV. Deelnemers die onverhoopt niet live kunnen deelnemen en na het beluisteren van de opname nog met vragen blijven zitten, kunnen deze via de mail stellen. Deze zullen naderhand door de docent beantwoord worden.

Verplichte evaluatie
Voor de verstrekking van een KTV-certificaat is het vereist dat je
1) het livewebinar volledig volgt of binnen 7 dagen de opname volledig bekijkt; én
2) het evaluatieformulier invult. Het evaluatieformulier bevindt zich in Mijn KTV > Cursussen.


Wat heb ik nodig om een webinar(opname) te bekijken?
Om een webinar of opname te kunnen beluisteren/bekijken, heb je slechts een laptop/computer/tablet met een goede internetverbinding en geluid(sboxen) of een headset nodig.  

NB: Tijdens dit webinar wordt met geluidsbestanden gewerkt. Dat werkt het best wanneer je een (goede) koptelefoon draagt. 

^{LET OP: de kortingsactie van 30 euro bij drie inschrijvingen, geldt niet voor webinars.}

'De inhoud vind ik gestructureerd, mooie opbouw en goed te volgen ondanks het feit dat er technische termen en processen/ontwikkelingen toe worden gelicht.'

'het niveau was goed
de inhoud sloot goed aan op de vertaalpraktijk, niet alleen het vertalen zelf, maar ook randzaken
het was gelukkig geen hosanna-verhaal, maar een mooie mix van leuke praktijkvoorbeelden en minpunten/aandachtspunten'

'Inhoud op maat van de vertaler en dus bijzonder relevant
Het niveau stemt overeen met wat ik ervan verwacht had: praktisch en concreet
Duidelijke uiteenzetting'

'Relevant: de actualiteit van het onderwerp is buiten kijf en de toepassing in vertaling valt niet te betwisten.
Informatief: bijvoorbeeld in de zin van welke toepassingen er zijn, hoe ze gebruikt kunnen worden.  
Interessant: in deze zin de morele evaluatie van de introductie van deze applicaties, hun voor- en nadelen. Een goede reflectie is noodzakelijk.'